تدوين ويديويي چيست؟
تدوين ويديويي فرآيندي است كه هر دو جنبه تكنيك و هنر را در بر مي‌گيرد و در آن مجموعه‌اي از مواد خام ويديويي گردآوري مي‌شوند تا براي ايجاد يك نسخه جديد، از حالت اوليه خود تغيير كنند. جنبه هنري تدوين ويديويي شامل تصميم‌گيري در مورد عناصري است كه باقي مي‌مانند، حذف مي‌شوند يا از منابع مختلف تركيب مي‌شوند تا در يك وضعيت منظم، منطقي و خوشايند از نظر بصري، در كنار يكديگر قرار گيرند. جنبه تكنيكي تدوين ويديويي شامل كپي كردن عناصر گوناگون روي يك رسانه ذخيره‌سازي ويديويي (يك نوار ويديويي ساده، يك ديسك اپتيكال يا هر رسانه ديگري) است تا براي تماشاي نهايي يا توزيع آماده شود.
انواع تدوين ويديويي
روش‌هاي تدوين ويديويي به‌طور كلي به دو دسته اصلي تقسيم مي‌شوند: تدوين خطي و تدوين غيرخطي.
تدوين خطي
تدوين خطي اساسا داراي يك طبيعت مكانيكي است كه در آن از دوربين‌هاي ويديويي، VCRها، كنترلرهاي تدوين، ميكسرها و Titlerها براي انجام توابع تدوين استفاده مي‌شود. اين تكنيك تدوين براي رسيدن به نتيجه مورد نظر خود در مراحل كاملا خطي يعني يك برش در هر مرحله (يا يك مجموعه از برش‌هاي برنامه‌ريزي شده) انجام مي‌شود.
تدوين خطي به سه روش اصلي انجام مي‌شود:
1 - تدوين داخل دوربين (In-Camera): شات‌هاي ويديويي طوري ضبط مي‌شوند كه داراي ترتيب و طول مناسب و مورد نظر باشند. اين فرآيند به هيچ تجهيزات اضافي غير از خود دوربين نياز نخواهد داشت، اما در عين حال كاملا به تجربه فيلم‌بردار و مهارت او در سازمان‌دهي شات‌ها در هنگام ضبط آنها وابسته است.
2 - تدوين مونتاژ (Assemble): شات‌هاي ويديويي در هنگام فيلم‌برداري با ترتيب خاصي ضبط نمي‌شوند، اما در هنگام انتقال (كپي) بازچيني شده و بخش‌هاي غيرضروري آنها حذف مي‌شوند. اين فرآيند حداقل به يك دوربين و يك VCR نياز دارد. شات‌هاي خام اصلي بدون هيچ تغييري باقي خواهند ماند، اما شات‌هاي بازچيني شده به يك نوار جديد منتقل مي‌شوند. هر صحنه يا برش به‌صورت جداگانه يا به‌ترتيب روي يك نوار خام «مونتاژ» مي‌شود. دو نوع تدوين مونتاژ وجود دارد:
- A Roll: تدوين از يك منبع واحد با گزينه اضافه كردن يك افكت مانند عناوين يا تبديل‌ها از يك تصوير ثابت شده به آغاز برش يا صحنه بعدي.
- A/B Roll: تدوين از (حداقل) دو منبع پخش و ضبط روي نوار سوم. اين تكنيك به يك ميكسر ويديويي يا كنترلر تدوين نياز دارد تا انتقال روان مابين منابع مختلف را فراهم سازد. در عين حال، اين منابع بايد از نظر الكترونيكي با يكديگر هماهنگ (Sync) شوند تا سيگنال‌هاي ضبط پايدار باشند. استفاده از يكTime Base Corrector يا Digital Frame Synchronizer براي موفقيت اين تكنيك ضروري خواهد بود.
3 - تدوين درج (Insert): در اين روش، شات‌هاي جديد روي شات‌هاي موجود ضبط مي‌شوند. اين تكنيك مي‌تواند در طول مرحله فيلم‌برداري اوليه يا در طول فرآيند تدوين بعدي انجام شود. از آن‌جايي كه شات‌هاي جديد روي بخش‌هاي غيرضروري شات‌هاي قبلي قرار مي‌گيرند، اين قسمت‌ها از دست خواهند رفت.
تدوين غيرخطي
تدوين غيرخطي يا NLE، يك شيوه مدرن تدوين به‌شمار مي‌آيد كه امكان دسترسي مستقيم به هر فريم در يك كليپ ويديويي ديجيتال را فراهم مي‌سازد، بدون آن‌كه براي رسيدن به فريم مورد نظر نيازي به پخش مجدد يا جست‌وجو در ميان فريم‌هاي مجاور داشته باشد (وضعيتي كه در تدوين خطي اجتناب ناپذير است).
با پيشرفت فناوري، كاهش قيمت‌ها و دسترس‌پذيري هر چه بيشتر تجهيزات و محصولات مورد نياز، تدوين غيرخطي محبوبيت بسيار زيادي به‌دست آورده و راه خود را در بين كاربران غيرحرفه‌اي نيز باز كرده است. اين روش از يك محيط كامپيوتري براي كمك به فرآيند تدوين استفاده مي‌كند. در واقع اين فرآيند كاملا ديجيتال بوده و به جز دريافت ورودي از منابع ويديويي و سپس ارسال خروجي نهايي به نوار يا ديسك اپتيكال، فاقد هرگونه تابع مكانيكي است. تدوين در اين محيط، اساسا از يك شيوه برش و چسباندن (Cut-and-Paste) بصري پيروي مي‌كند.
در اين روش، شات‌هاي اصلي حذف نشده و تغيير نخواهند كرد. بلكه داده‌هاي صوتي و ويديويي ابتدا روي هارد ديسك يا ساير ابزارهاي ذخيره‌سازي ديجيتال ضبط مي‌شوند. بعضي از دوربين‌هاي فيلم‌برداري امروزي، شات‌ها را مستقيما روي هارد ديسك يا ساير رسانه‌هاي ذخيره‌سازي قابل استفاده روي كامپيوترها ذخيره مي‌كنند كه به اين ترتيب نياز به تبديل يا Capture كردن كليپ‌ها روي كامپيوتر را از بين مي‌برند. در مورد دوربين‌هايي كه از نوارهاي ويديوي مختلف براي ضبط كليپ‌هاي خود استفاده مي‌كنند، فرآيند انتقال به هارد ديسك از طريق يك كارت ضبط ويديويي با كانكتورهاي مقتضي يا اتصالات ورودي/خروجي روي خود كامپيوتر (مانند درگاه FireWire) انجام مي‌شود. پس از انتقال شات‌هاي خام به هارد ديسك، يك نرم‌افزار تدوين وظيفه اعمال تغييرات مختلف روي آنها براي ايجاد يك خروجي نهايي يكپارچه را بر عهده مي‌گيرد. در اين روش شما مي‌توانيد بارها و بارها نظر خود را در مورد نحوه چينش شات‌ها، مدت هر يك از آنها، روش‌هاي تبديل صحنه‌ها و يا هر مورد ديگري در فرآيند تدوين، تغيير دهيد.
همانطور كه قبلا نيز اشاره كرديم، افزايش قدرت كامپيوترهاي خانگي به‌عنوان يك كمك مهم در انجام تدوين ويديويي شخصي، دامنه خلاقيت در اين حوزه را بيش از پيش گسترش داده است. امروزه بعضي از اين ابزارهاي تدوين كامپيوتري نتايجي را در اختيار شما قرار مي‌دهند كه تا چند سال پيش تنها در استوديوهاي بزرگ توليدي قابل انجام بودند.
با اين‌حال، سر و كار داشتن با فايل‌هاي ويديويي به‌خصوص كليپ‌هاي HD يكي از سنگين‌ترين كارهايي است كه مي‌توانيد بر عهده يك كامپيوتر بگذاريد. در واقع شما بايد تركيب مناسبي از قدرت پردازنده، حافظه فضاي هارد ديسك و سيستم عامل را در اختيار داشته باشيد. فشار سنگين بار تدوين ويديويي مي‌تواند باعث شود كه كوچك‌ترين ناهماهنگي يا برخوردي مابين مولفه‌هاي نرم‌افزاري و سخت‌افزاري سيستم شما با از كار افتادن سيستم و سقوط آن پايان يابد. از سوي ديگر، ارسال ويديوي تكميل شده به خروجي نيز مي‌تواند با نتايج غيرمنتظره‌اي مانند فريم‌هاي حذف شده يا پرش تصوير همراه باشد.
سه روش متداول براي اتصال يك منبع ويديويي مانند دوربين فيلم‌برداري يا VCR به يك كامپيوتر عبارتند از:
1 - يك كارت ضبط ويديو: مي‌توان گفت كه اين متداول‌ترين روش براي انتقال ويديو به يك كامپيوتر است. كارت‌هاي ضبط ويديو به همراه نرم‌افزاري براي انجام كارهاي تدوين و ساير توابع ارايه مي‌شوند. اكثر اين كارت‌ها در يك اسلات PCI مادربرد شما نصب مي‌شوند، اما بعضي از كارت‌هاي جديدتر به يك اسلات PCIe نياز دارند. كارت‌هاي ضبط ويديو بايد حداقل به ورودي‌هاي S-Video يا كامپوزيت مجهز باشند. اكثر قريب به اتفاق اين كارت‌ها به كانكتورهاي خروجي ويديو نيز مجهز شده‌اند تا امكان كپي ويديوي تكميل شده روي نوار ويديوي را نيز براي شما فراهم كنند. كارت‌هاي حرفه‌اي‌تر، دامنه كاملي از اتصالات ورودي و خروجي براي استانداردهاي SD و HD را در اختيار شما مي‌گذارند، اما بايد مبلغ بسيار بالاتري را نيز براي آنها بپردازيد. گاهي اوقات خود كارت‌هاي گرافيكي يا كارت‌هاي تيونر تلويزيوني نيز امكان ضبط ويديو از منابع خارجي را در اختيار شما قرار مي‌دهند.
2 - جعبه‌هاي خارجي: عملكرد اين جعبه‌هاي خارجي شباهت بسيار زيادي با يك كارت ضبط ويديوي داخلي دارد. محصولاتي مانند Dazzle Video Creator Plus HD به كاربر امكان مي‌دهند كه بدون درگير شدن با پيكربندي داخلي كامپيوتر خود، امكانات لازم براي انتقال كليپ‌هاي ويديوي به كامپيوترش و ارسال ويديوي تدوين شده نهايي به منابع خارجي را به‌دست آورد. اين جعبه‌ها معمولا به يك درگاه استاندارد مانند USB يا FireWire روي كامپيوتر شما متصل مي‌شوند و در عين حال تنوعي از كانكتورهاي ورودي/خروجي ويديويي را براي اتصال منابع ويديويي در اختيارتان قرار مي‌دهند.
3 - درگاه FireWire م(IEEE-1394): با پيدايش دوربين‌هاي فيلم‌برداري ديجيتال، نسل جديدي از كارت‌هاي ضبط/تدوين ويديويي وارد صحنه شدند كه به يك PC خانگي امكان مي‌دهند با اضافه شدن يك مولفه جديد يعني يك اتصال IEEE-1394 م (FireWire/iLink)، براي انطباق با نيازهاي فرآيند تدوين ويديوي ديجتال ارتقا پيدا كنند. امروزه بسياري از كامپيوترهاي مدرن به‌طور استاندارد به يك درگاه IEEE-1394 مجهز هستند و بدون نياز به يك كارت اضافي مي‌توانند براي فرآيند تدوين ويديوهاي شخصي مورد استفاده قرار گيرند. پس از اتصال يك دوربين ديجيتال به اين درگاه، نرم‌افزار كنترل حركت نوار و پخش شات‌هاي ضبط شده روي آن را در دست مي‌گيرد و به كاربر امكان مي‌دهد كه ويديوي ضبط شده روي نوار را به‌صورت دلخواه به هارد ديسك كامپيوتر خود منتقل كند.
